Ana Menü

taşlama tanımları

Başlatan (gökhan), Nisan 05, 2010, 02:10:41 ÖS

« önceki - sonraki »

0 Üyeler ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

(gökhan)

   
Taşlama Nedir?
Taşlama temel malzeme işleme proseslerindendir.Taşlama terimi genellikle belirli bir geometriye sahip takım şekline dönüştürülmüş veya serbest halde bulunan sert,köşeli aşındırıcı partikül veya tane yığınları ile metal işleme prosesini kastetmektedir.Partiküller üzerindeki küçük kesici uçlar talaş oluşumunu sağlar.Uygulama işlemine göre taşlama işlemi aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir;

1) Yüzey Taşlama:Bu işlem silindirik yüzeye sahip bir disk tarafından gerçekleştirilir.Disk genellikle iş parçasından daha dar olduğu için iş parçasının kalınlığı ve genişliği boyunca besleme yapılır.Yüzey taşlama tezgahları ile hassas ve düzgün yüzeyler kısa zamanda elde edilebilmektedir.

2) Silindirik Taşlama: Hızla dönen taşlayıcı diskin yavaşça dönme hareketi yapan parça üzerinde çalışması ve bireysel kesmelerin çok kısa oluşu dışında tornalamanın aynısıdır.Bu amaçla silindirik taşlama tezgahları kullanılır.Bu tezgahlardan yalnız dış taşlamaya uygun olanlarına dış ve sadece iç taşlamaya uygun olanlarına ise iç silindirik taşlama tezgahı denir.

3) Merkezsiz Taşlama: Çok hassas silindirik yüzeyler yüksek hızlarda hareket eden merkezsiz taşlama ile çok küçük toleranslar dahilinde işlenebilmektedir.İş parçası parça tutucu tarafından hafifçe desteklenir ve taşlama basıncı taşlayıcı disk hızının 1:20' si oranında bir hızla hareket eden düzenleyici disk tarafından uygulanır.

4) İç Taşlama: Küçük bir disk iş parçasının boşluğu içinde çalışır.Partiküllerin bireysel kesme boyları dış silindirik taşlama operasyonundakinden daha büyüktür.

5) Düzlemsel Bir İş Parçasının Tüm Genişliği Bardak Şekilli Diskin Halkası Yüzey Bitimi Tarafından Taşlanabilir: Bu yöntem yüzey frezelemeye benzemektedir.Küçük parçalar kenar taşlama olarak da adlandırılan yöntemle silindirik disklerin alın yüzeyleri üzerinde taşlanabilirler.

6) Basit Geometrik Yüzeylerin Yanı sıra Yiv ve Dişli gibi Girift Kısımların İşlenmesinde de Taşlama Kullanılabilir: Diğer talaşlı şekil verme yöntemlerindeki gibi taşlama ile şekil verme ve yüzey bitirme işlemleri gerçekleştirilebilmektedir.

Belirli bir proses geometrisi için deforme olmayan talaş kalınlığı ve kesme boyu artan kesme derinliği ve besleme hızı ve azalan disk hızı ile birlikte artmaktadır.

Taşlama prosesleri deforme olmayan talaş kalınlığına göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

a) Hassas Taşlama: Geçmişte taşlama işlemlerinin çoğu toleransları iyileştirmek ve yüzey kalitesini arttırmak için yapılırdı.Hassas taşlamada deforme olmayan talaş kalınlığı küçük ve spesifik enerji gereksinimi yüksektir.Proses bazen sabit besleme yerine sabit kuvvet uygulaması ile kontrol edilir.

b) Kaba Taşlama: Günümüzde taşlama malzeme işlemine ve şekillendirme prosesi haline gelmiştir.Diskler yeniden ağız hazırlamaya gerek duylmadan kırılmış aşındırıcı tozları ortamdan uzaklaştıracak ve aşırı sürtünmeyi önleyecek şekilde dizayn edilirler.

c) Sürünme Beslemeli Taşlama: Talaşlı işlemle işlenmesi planlanan malzemenin tamamı tek pasoda ve son derece yavaş bir hızla işlenmektedir.Disk önündeki sıcaklık artışı herhangi bir zararlı etkide bulunmadan metal işleme hızını yükseltmektedir.Malzemelerin metalurjik karakteristiklerine bağlı olarak belirli bir dereceye kadar artan sıcaklıkla birlikte talaşlı işlem kabiliyeti artar.

DİĞER TAŞLAMA METODLARI

Honlama: Honlama prosesi yüzey bitirme amacıyla kullanılan ve parçaların iç ve dış yüzeylerinin bütününün işlenmesini sağlayan bir talaşlı işlem yöntemidir.Broşlama ile açılan deliklerin yüzey bitirmesi ve nihai boyutların verilmesi bu yöntemle sağlanır.Ayrıca kesici takımların izleri dalgalanmalar ve küçük geometrik bozukluklar da bu yöntemle giderilebilmektedir.Kesme hızı taşlama operasyonundakinden çok daha düşüktür.Malzeme kaldırma miktarı 0.1mm veyq daha küçüktür.Honlama kesici bir takımın yüzey bitirmesinde olduğu gibi zaman zaman el ile yapılmasına rağmen genellikle özel bir aparat ile gerçekleştirilir.Honlama çoğu kez otomobil silindirleri gibi silindirik iç yüzeyler üzerinde yapılır.Honlama taşları hon başlığına iş parçasına karşılık gelecek şekilde bağlanır ve taşlar işlenecek yüzeye düşük miktarda kontrollü bir basınç uygularlar.Hon başlıklarının hareketleri iş parçası yüzeyinin klavuzluk ettiği delikteki yüzen şamandıralarla kontrol edilir.

Parlatma (polisaj) ve Fırçalama: Bu proses grubunun çoğunda aşındırıcı tozlar bant veya silindirik yüzey üzerindeki bez parçalarına gömülü halde kullanılırlar.Parlatma kuru veya yağlayıcılı ortamlarda gerçekleştirilir.Parlatma ile reflektivitesi yüksek yüzeyler elde edilebilir.Yüksek reflektivite yüzey düzgünlüğünden ziyade yüzey tabakalarını sıvanmasının bir sonucudur.

Lepleme: Yüzey bitirme amacıyla kullanılan ve içerisine aşındırıcı gömülü lep olarak adlandırılan yumuşak bir taşıyıcı malzeme ile gerçekleştirilen bir yüzey işleme yöntemidir.Lep malzemesi olarak iş parçası malzemesinden daha düşük sertlikte bez,dökme demir ve bakır gibi çeşitli malzemeler kullanılabilir.

(gökhan)

PUNTASIZ TAŞLAMA NEDİR
Puntasız taşlama, silindirik taşlamaya benzer bir işlemdir. Ancak, iş parçası iki punta arasında bağlı olmayıp regülasyon taşı vasıtası ile kontrol edilir ve dönmesi sağlanır. İş parçasının regülasyon taşı ile kesici taş arasında tutulmasını iş bıçağı(gayd) adıverilen form verilmiş bir çelik parça sağlar. İş parçasının mutlaka silindirik olması gerekmez, konik veya kademeli formda olabilir. Kademeli formun taşlanması için kesici taşlar kopya bileme işlemine tabi tutulur veya aynı taş miline 2 veya daha çok taşbağlanarak kullanılır. Bu taşlama tipine infeed (derinliğine) taşlama denir. Yaygın taşlama biçimi ise düz silindirik iş parçalarının taşın bir yüzünden girerek diğer yüzünden çıkıncaya kadar taşlanmasıdır ki buna through feed (boyuna) taşlama adı verilir.
Puntasız taşlamada kesici taşlar genellikle düz, tek tarafı faturalı ya da iki tarafı faturalı olarak kullanılırlar. Taş çapları 250 ile 600 mm, kalınlıkları 25 ile 500 mm arasında değişir. Korund ve Silisyum Karbür aşındırıcıların her ikisi de seramik ve bakalit bağlayıcılı olarak kullanılabilir. Tane büyüklükleri 36 ile 220 arasında, sertlik dereceleri seramik bağlayıcılı taşlarda j ile P arasında değişir. Bakalit bağlayıcılı taşlarda T sertlik derecesine kadar taşlar kullanılır. Puntasız taşlama hemen hemen tüm metal endüstrisinde haddehaneler, otomotiv, makinaparçaları, uçak ve takım imalatında kullanılır.

Puntasız Silindirik Taşlama Tezgahı

Puntasız silindirik taşlama tezgahın taşlama kafası: Mil sertleştirilmiş ve taşlanmış alaşımlı çeliktendir. Düşük sürtünmeli, beyaz metal burçları üzerinde yataklanmıştır. Eksenel kuvvet, sertleştirilmiş ve taşlanmış iki adet eksenel yatak ile karşılanmaktadır. Yataklar otomatik yağlamalıdır.
Puntasız silindirik taşlama tezgahın ayarlama kafası: Hareketli, kırlangıç kuyruğu tipi, yüzeyi kazınmış kılavuzda hareket etmektedir ve değişik besleme hızları elde etmek için 0 ile 3 derece arasında çevrilebilmektedir. Ayarlama mili sertleştirilmiş ve taşlanmış alaşımlı çeliktendir. Mil, yağlamalı, ayarlanabilen, parçalı bronz yataklar üzerinde çalışmaktadır.
Puntasız silindirik taşlama tezgahın taş traşlama tertibatı: Taşlama taşı ve ayarlama taşının ayrı traşlama tertibatları bulunmaktadır. İkisi de hidrolik kumandalıdır. Bu taşların düzgün yumuşak traşlanmış olmalarını ve dolayısıyla verimli talaş kaldırma, sabit hassasiyet ve iş parçası üzerinde daha iyi bir yüzey kalitesi sağlamaktadır. Taşlama taşı traşlama tertibatı döner bir yapıya sahiptir. Taşlama taşı traşlama tertibatına örnekler takılarak istenilen profilde taşlama taşı elde edilebilmektedir. Ayarlama taşının traşlama tertibatı da döner bir yapıya sahiptir. Traşlama tertibatı, kırlangıç kuyruklu kızak üzerinde hareket etmektedir. Birimin hareketi bir kontrol valfı ile ayarlanabilmektedir

(gökhan)

•Bağ malzemeleri:
Abrazif tanecikleri birbirine bağlayan malzemelerdir. Bu malzemeler taşa şu etkiyi yapar:
1-Taşın rijitliğini veya esnekliğini belirler.
2-Taneciğin taştan ayrılma kuvvetini belirler.
Bağ malzemeleri organik ve inorganik olarak ikiye ayrılır. Organik bağ malzemeleri esnek bağ malzemeleri olarak da bilinir.Bunlar lastikler, reçineler, şelaklardır. İnorganik olanlar ise seramikler, magnezum ve silikat gibi malzemelerdir.
Taşların Sertliği:
değişik teknolojilere göre üretilen abrazif ve bağ malzemelerinden oluşan taşlar bu malzemelerin özelliklerinin yanında kendilerine özgü özellikleri de taşırlar. Bunlar sertlik ve yapı özellikleridir. Taşlama esnasında bir müddet kesme işlemi yapıldıktan sonra kesme kuvvetlerinin etkisiyle taştan ayrılır, taş ufalanır ve belirli süre sonra kullanılmaz hale gelir. Taşın abrazif parçacıkları bağ malzemesine bağlı olarak taşta tutma yani muhafaza etme özelliğine taşın sertliği veya derecesi denir. Sert taşın tanecikleri yumuşak taşın taneciklerine göre daha uzun süre taşa bağlı kalır. Yani ufalanmaları daha geç olur. Ömrü uzun olur. Taşlar sert, orta, yumuşak diye üç gruba ayrılır. Abrazif parçacıklar bir müddet kesme işlemi yaptıktan sonra körelirler ve bu durumda taştan ayrılmaları gerekir. Abrazif parçacıkların körelme süreleri ile ayrılma süreleri örtüşmelidir. Eğer ki köreldikten sonra ayrılmaz ise işleme devam edildiğinde kesme yapılmaz. Abrazif parçacık körelmeden ayrılırsa bu da ekonomik olmaz. Taşın ömrü kısa olur, pahalıya mal olur.
Bir malzeme karşısında çabuk körelen yani ömrü kısa olana yumuşak taş, uzun olana sert taş denir. Kesin bir kural olmamakla beraber genelde ve yaygın olarak yumuşak malzemeler için sert taşlar, sert malzemeler için yumuşak taşlar kullanılır.


(gökhan)

Taşlama Taşı İşaretleri 


Örnek: 300X50X127-A60L5B45

300  mm olarak taş çapı

50  mm taş genişliği

127  mm göbek çapı

A(korund) aşındırıcı maddenin cinsi

60  tane büyüklüğü (orta)

L   sertlik (orta sert)

5  doku

B  bağlama maddesi (sentetik reçine)

45 (m/s) çevre hızı


(gökhan)

TAŞLAMA TAŞLARI


    Metallerin taşlanmasında kullanılan taşlama taşları, aşındırıcı tanelerin bir araya getirilmesi ile oluşturulan taşlama araçlarıdır. 


    Taşlama taşını oluşturan başlıca özellikler şunlardır;

1_ Aşındırıcı madde cinsi

2_Tane büyüklüğü

3_Birleştirme maddesi

4_Taşın sertliği

5_Taşın dokusu

Aşındırıcılar
  Kendisinden daha yumuşak cisimleri aşındırabilen maddelerdir.

a) Doğal Aşındırıcılar

Doğal korund, kuvars, elmas, ponza taşı ve kösele taşıdır.


b) Yapay Aşındırıcılar

  Silisyum karbit (SiC), berilyum oksit, alüminyum oksit (korund) ve bor bileşikleridir. 

2. Tane Büyüklüğü

    Tane: Taşlama taşını oluşturan gelişigüzel köşeli ve keskin kenarlı küçük kristal parçalardır. 


    *Tane büyüklükleri aşağıda verilmiştir:

Kaba  : 6 8 10 12 14 16 20 24

Orta  : 30 36 40 46 50 54 60

İnce   : 70 80 90 100 120 150 180

Çok İnce : 220 240 280 320 400 500 600

                 800 1000 1200 


3. Birleştirme Maddesi:


İnorganik Birleştirme Maddeleri
Keramik, silikat ve magnezit gibi maddelerdir. 


b) Organik Birleştirme Maddeleri

Bakalit, kauçuk, şellak gibi maddelerdir. 


4. Sertlik


    Birleştirme maddesinin, aşındırıcı tanelerin birbirinden ayrılmasına karşı gösterdiği dirençtir.


    Eğer aşındırıcı taneler taşlama esnasında kolayca dökülüyorsa yumuşak taş, taneler zor kopuyorsa buna sert taş denir. 


     Taşların sertlik dereceleri aşağıda verilmiştir.


Sertlik                    Sertlik İşareti


Olağanüstü yumuşak : A B C D

Çok yumuşak  : E F G -

Yumuşak   : H I J K

Orta sert   : L M N O

Sert    : P Q R S

Çok sert   : T U V W

Olağanüstü sert  : X Y Z - 


5. Taşın Dokusu

    Taşlama taşları yapılırken birleştirme maddesi içine gelişigüzel yayılan kesici tane ya da tane grupları arasında oluşan boşluklardan dolayı meydana gelen süngerimsi görünüş biçimine taşın dokusu denir. 


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14                                                                                                                                                                                   
seyrek

Sıkı

doku


Bu rakamlar taşın etiketinde belirtilir.


ercanozkartal

taşın sertliğini neye göre seçmemiz gerekiyor.Bildiğim kadarıyla sert malzemeler yumuşak taşla yumuşak malzemeler sert taşla taşlanır ama bunun oranı nedir.

(gökhan)

Taşın özellikleri kesici tanelerin cinsi, sertliği ve dokusudur.
   Taş seçiminde taşın sertliği taşlanacak gerecin cinsine ve biçimine göre belirlenir. Genellikle sert gereçler için yumuşak taşlar, pirinç alüminyum ve bakır alaşımları gibi yumuşak malzemelerin taşlanmasında iri taneli ve seyrek dokulu taşlar kullanılır. 
Tane: Taşlama taşını oluşturan gelişigüzel köşeli ve keskin kenarlı küçük kristal parçalardır.

   *Tane büyüklükleri aşağıda verilmiştir:
Kaba    : 6  8  10  12  14  16  20  24
Orta      : 30  36  40  46  50  54  60
İnce       : 70  80  90  100  120  150  180
Çok İnce   : 220  240  280  320  400  500  600
           800  1000   1200   Tane Büyüklüğü

Taşın tane büyüklüğü bir numara ile gösterilmiştir. Bu numaralar elek numaralarından alınmıştır. Mesela, tane büyüklüğü 46 demek eleğin bir inch çapta açık olarak 46 deliğe sahip olduğunu gösterir. Kabaca tane büyüklüğü çapta 1/46 inch büyüklükte demektir. Elde edilecek yüzey kalitesi tane büyüklüğüne büyük ölçüde bağlıdır. Taşın sertliği, kullanılan bağlayıcı, taşlama hızı ve bazı diğer faktörler de istenilen yüzey kalitesinin gerçekleşmesine tesir ederler.
Yüzey kalitesi μ inch.
35
15
11
8
4
Tane büyüklüğü
60
80
120
180
280


Taşın sertliği
Taşın sertliği alfabedeki harflerden biri ile gösterilir. "H" dan "Z" ye doğru harfler artan sertliği ifade ederler. Taşın sertliği aşındırıcının sertliğini değil, bağlayıcının aşındırıcı taneleri tutma gücünü gösterir. Taşların karakterlerindeki farklılıklar aşağıdaki gibidir.
-Yumuşak taşlar iyi kesme özelliklerine sahiptirler. Aşındırıcı taneler kesme özelliklerini kaybetmeden taştan ayrılır ve yerine yenileri gelir. Bu tip taşlarda taşın ömrü kısa olur.
-Sert taşlar iyi kesme özelliklerine sahip değildirler. Aşındırıcı tanecikler bağlayıcı tarafından uzun süre tutulurlar ve neticede körlenirler, tanecikler kendilerini kolayca yenileyemediklerinden kesme özelliği düşer, fakat taşın ömrü uzar.
-En uygun taş sertliği tecrübeler neticesinde bulunabilir. Uygun bağlayıcılar kullanarak taş özelliklerini geliştirmek de mümkündür.

ercanozkartal

Kesme esnasında çıkan ateşten, taşın veya parçanın sertliği hakkında bilgi edinebilirmiyiz.Mesela bazen beyaza yakın ateş çıkarken bazen koyu sarı veya kırmızımsı ateş çıkıyor.Bu farklılık neden kaynaklanabilir.

(gökhan)

Alıntı yapılan: ercanozkartal - Haziran 03, 2010, 12:12:13 ÖS
Kesme esnasında çıkan ateşten, taşın veya parçanın sertliği hakkında bilgi edinebilirmiyiz.Mesela bazen beyaza yakın ateş çıkarken bazen koyu sarı veya kırmızımsı ateş çıkıyor.Bu farklılık neden kaynaklanabilir.
taşın sertliği bellidir ateşle falan anlamana gerek yoktur değişen bişey değildir.parçanın sertliğine gelince işleyeceğin parçaya uygun taş kullanırsan sorun olmaz.

ercanozkartal

cnc taşlamalar ve programcılığı hakkında da bilginiz varmı.ben hem mekanik hemde cnc taşlamacılığı yapıyorum.özel bir firmadayım ama taşlamacılık hakkında  çok fazla teknik bilgimiz yok.standartlaştırılmış bir atölyede seri üretim elemanı pozisyonundayız .kendimi taşlama hususunda biraz geliştirmek istiyorum.bana nasıl yardımcı olabilirsiniz?

(gökhan)

#10
Alıntı yapılan: ercanozkartal - Haziran 04, 2010, 01:38:34 ÖÖ
cnc taşlamalar ve programcılığı hakkında da bilginiz varmı.ben hem mekanik hemde cnc taşlamacılığı yapıyorum.özel bir firmadayım ama taşlamacılık hakkında  çok fazla teknik bilgimiz yok.standartlaştırılmış bir atölyede seri üretim elemanı pozisyonundayız .kendimi taşlama hususunda biraz geliştirmek istiyorum.bana nasıl yardımcı olabilirsiniz?
bana yaptığın işi, öğrenmek istediğin taşlama tezgahını (silindirik,eksantrik,satıh) cnc kontrol ünitesini yazarsan  sana burda yardımcı olmaya çalışırım

ercanozkartal

4 adet taşlama tezgahımız mevcut.2 tanesi mekanik 2 tanesi cnc.bunların hepsi silindirik iki punta arası çap taşlama.60 80 ve 100 kumluk ve ortalama k-l-m-n sertliğinde taşlarla genelde  ısıl işlem görmüş nadirende yumşak malzemelrrin taşlanması işlemidir.

(gökhan)


CNC TAŞLAMA TEZGAHLARI

Silindirik ve düzlem taşlama işlemlerinde yüksek hassasiyet ve yüzey kalitesi elde edilmesi gerekir. Bu nedenle özellikle teknolojik bakımdan Nümerik Kontrolün temel felsefesine çok uygundur. Ne yazıktır ki bu alanda NC kullanımı son yıllarda olmuştur. Taşlama ile ilgili bazı özel problemlerini başarı ile çözümleyen imalatçı firmalar Nümerik Kontrolü imalatları ile bütünleştirerek kendi NC sistemlerini geliştirmişlerdir.

Torna ve freze tezgahlarında kullanılan standart kontrol tasarımları taşlama tezgahlarında kullanışlı değildir. Bu nedenle taşlama tezgahlarının kontrol sistemlerinde diğer tür tezgahlardan farklı çözümlere ihtiyaç vardır. Bunlar ;Bazan 0. 1 mikrona varan yüksek hassasiyet. Çok geniş bir ilerleme hızı alanı. İlerleme hızları 0. 02 mm/dak. İle 60 m/dak. arasında değişir. Taşlama işlemleri ile ilgili özel taşlama döngüleri (Canned Grinding Cycles) . Kademeli ilerleme artışı, bekleme, salınım, rutin, taş bileme vb. bu döngülere örnektir. Otomotik kesici telafisinin zımpara taşının bilenmesinden sonra yapılması. Doğrusal (Linear) ve eğrisel (Circular) interpolasyon hız kesilmeden yapılmalı. Herhangi kontur sapmalarında zımpara taşının bilenmesi. Programa sonradan yapılacak veri girişleri ve düzeltme işlemlerinin kolaylıkla yapılabilmesi. Taşlama tezgahlarında kullanılan kesici miktarı fazla olmadığı için telafi işlemi daha basittir.

ercanozkartal

hmmm.anladım.Valla güzel bilgiler veriyorsunuz teşekkür ederim  .

alemci_11984

Alıntı yapılan: ercanozkartal - Haziran 06, 2010, 10:37:31 ÖÖ
hmmm.anladım.Valla güzel bilgiler veriyorsunuz teşekkür ederim  .

Vallahi hocam "güzel bilgiler vermek" mi ? değerli adaşım Allah razı olsun kitap gibi vallahi çevir çevir oku kardeşimi

eline emeğine sağlık gökhan kardeşim 8) 8)